EVZ wordt met grote regelmaat gevraagd om een functiehuis in te richten voor een organisatie of een branche. Kern van deze vraag is de behoefte om beloningsverhoudingen te onderbouwen, te komen tot een inperking van het functiebestand en tegelijk betere handvatten te bieden voor sturing van de resultaten, inzet en ontwikkeling van medewerkers.
Maar er is ook een andere kijk op de wereld, getuige het grote aantal klanten dat bij voorkeur géén functiehuis wil, maar wil uitgaan van rollen als basis voor hun beloning én als instrument om de kwaliteiten van de medewerkers te duiden en te koppelen aan de doelstellingen van de organisatie.
Het lijkt er dus op dat functies/functiereeksen tegenstrijdig zijn aan rollen. Maar is dat wel zo, of is het een paradox die we met zijn allen overeind houden? En moeten we kiezen of ligt de waarheid/oplossing in het midden?
Bij functie-/ontwikkelreeksen gaan we uit van de gemeenschappelijke toegevoegde waarde van de posities binnen een functiefamilie en maken we vervolgens onderscheid naar de complexiteit van het werk, de breedte van de inzetbaarheid van de medewerker, de ruimte die hij/zij dient te nemen c.q. te krijgen en de eisen die dat aan zijn/haar gedrag/competenties stelt. Terugkijkend naar de afgelopen jaren zie ik dat deze benadering vooral wordt gekozen door organisaties die van oorsprong nog een traditioneel functiehuis met losse functies kennen, maar hun medewerkers (vanuit oogpunt van duurzame inzetbaarheid of strategische personeelsplanning) willen stimuleren om zich te blijven ontwikkelen.
Bij een rollen-benadering bieden we directie en management de mogelijkheid om hun organisatie in te richten op basis van de kwaliteiten die nodig zijn voor het behalen van de doelstellingen. We vertalen samen de vraagstukken en uitdagingen die op hen afkomen naar de kwaliteiten die ze (als onderneming) nodig hebben om er mee om te gaan. Dit type opdrachtgevers/klanten kent natuurlijk wel functies, maar redeneert bovenal vanuit de kwaliteiten van de medewerker (functiehouder). Zij gaan ervan uit dat als medewerkers hun talenten/kwaliteiten inzetten en ontwikkelen, de doelstellingen (van de organisatie) ook bereikt worden.
Zijn het daarmee twee verschillende benaderingen waaruit je als opdrachtgever moet kiezen?
In mijn beleving niet. Sterker nog, beide benaderingen versterken elkaar en bieden een totaal-handvat voor elke onderneming voor het sturen op resultaten, inzet en ontwikkeling van medewerkers. Waar het vooral om gaat is dat de klant/opdrachtgever het handvat krijgt dat binnen zijn organisatie toepasbaar is en dat aansluit bij zijn cultuur, ook van ontwikkelen en aansturen. En de recente praktijk wijst uit dat dit steeds vaker een combinatie van functies en rollen is.