Bezint eert gij begint!
Zelfsturing is een erg breed begrip en veel organisaties zijn er in meer of mindere mate mee bezig. De meest vergaande vorm van zelfsturing gaat uit van teams die geheel zelfsturend werken, zonder leidinggevenden. Aan de andere kant van het spectrum wordt over zelfsturing gesproken als men bedoelt dat medewerkers meer zelfmanagement mogen laten zien (eigen verantwoordelijkheid, initiatief, ondernemerschap).
Voor elke organisatie die richting zelfsturing of zelforganisatie gaat zijn drie aspecten van belang. Drie voorwaarden zijn van belang voor succes. Kijkt u mee?
Duidelijk doel
Een eerste aspect is een duidelijk doel. Waar staat de organisatie voor? Wat levert de organisatie? Dit doel moet onderscheidend zijn: het moet duidelijk maken wat de organisatie wél doet, en zeker ook wat de organisatie níet doet. Elk besluit moet iedere medewerker kunnen toetsen aan dit doel. Draagt mijn idee, verbetering, werkwijze of bijdrage bij aan dit doel?
Besluitvorming
Een tweede aspect is besluitvorming. Hoe nemen we besluiten? Wie mag besluiten? Waarover? Wanneer? Hierover moeten goede spelregels worden afgesproken. In een zelfsturende context worden besluiten niet (meer) altijd genomen vanuit een streven naar consensus. Besluiten worden in een zelfsturende context genomen met de op dat moment beschikbare informatie en met degenen die volgens de beslisser erbij betrokken moeten zijn. Elk besluit kan worden bijgesteld door collega’s, mits dit een verbetering brengt in alle opzichten. Daar leert de organisiatie van.
Conflicthantering
Het derde aspect gaat over conflicthantering. Ook hiervoor zijn spelregels nodig. Als er conflicten zijn, hoe worden die opgelost? Welke stappen doorlopen we en hoe escaleren we?Als aan genoemde aspecten voldoende aandacht is besteed, is er een goede basis voor zelforganisatie.